วิธีการคิดและการทำงานแบบญี่ปุ่น (Japanese Working Style)

วิธีการคิดและการทำงานแบบญี่ปุ่น (Japanese Working Style)

เมื่อพูดถึง “การทำงานแบบญี่ปุ่น” หลายคนคงนึกถึงภาพของการทำงานที่เป็นระเบียบ มีวินัย และละเอียดรอบคอบ ญี่ปุ่นถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีวัฒนธรรมการทำงานโดดเด่นที่สุดในโลก หลายแนวคิดการจัดการที่คิดค้นขึ้นในญี่ปุ่นถูกนำไปประยุกต์ใช้ในองค์กรต่าง ๆ ทั่วโลก โดยเฉพาะในด้านการผลิต การบริการ และการพัฒนาทรัพยากรบุคคล

สิ่งที่น่าสนใจคือ แนวคิดเหล่านี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในโรงงานหรือบริษัทใหญ่เท่านั้น แต่ยังสามารถนำมาใช้ได้กับชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการบริหารเวลา การแก้ปัญหา การพัฒนาตัวเอง หรือการทำงานเป็นทีม

บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับ 6 แนวคิดสำคัญของ Japanese Working Style ได้แก่ Momoozuki, 5S, 3Mu, Hansei, Hou-Ren-Sou และ Kaizen ว่าแต่ละอย่างคืออะไร ทำไมบริษัทญี่ปุ่นถึงให้ความสำคัญ และเราจะนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงได้อย่างไร

1.Momoozuki – การทำงานอย่างสมดุลและกลมกลืน

คำว่า Momoozuki (桃月木) อาจไม่เป็นที่รู้จักเท่ากับแนวคิดอื่น ๆ อย่าง Kaizen หรือ 5S แต่มีการนำมาใช้ในเชิงสัญลักษณ์เพื่อสื่อถึง การทำงานที่สมดุลและกลมกลืน คล้ายกับการสร้าง “Harmony” ระหว่าง คน-งาน-ทรัพยากร

ญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการทำงานที่ไม่ฝืนจนเกินไป แต่ต้องมีจังหวะที่พอดี ทุกอย่างต้องเสริมกัน ไม่ใช่แข่งขันกัน ตัวอย่างเช่น การบริหารโครงการขนาดใหญ่ในองค์กรญี่ปุ่นมักจะเน้นการทำงานร่วมกันอย่างราบรื่นมากกว่าการกดดันให้เสร็จเร็วที่สุด ตัวอย่างการใช้ในองค์กรหรือในชีวิตประจำวัน:

– การจัดตารางเวลาให้มีสมดุลระหว่างงานและชีวิตส่วนตัว
– การบริหารพลังงานของทีมงาน ไม่เร่งรัดจนทำให้เกิดความเครียด
– การสร้างบรรยากาศทำงานที่มีความร่วมมือ ไม่ใช่แข่งขันเพียงอย่างเดียว

2.5S – ระบบการทำงานอย่างมีระเบียบ

5S เป็นหนึ่งในเครื่องมือพื้นฐานที่สุดของการจัดการแบบญี่ปุ่น เน้นการสร้างระเบียบและความสะอาดในสถานที่ทำงาน เพื่อให้ทุกอย่างพร้อมใช้งานได้ทันที 5S มาจากคำภาษาญี่ปุ่น 5 คำ ได้แก่

整理 / せいり Seiri (สะสาง) – แยกสิ่งที่จำเป็นออกจากสิ่งที่ไม่จำเป็น
整頓 / せいとん Seiton (สะดวก) – จัดวางของให้เป็นระเบียบ หยิบง่าย ใช้สะดวก
清掃 / せいそう Seiso (สะอาด) – ทำความสะอาดสม่ำเสมอ
清潔 / せいけつ Seiketsu (สุขลักษณะ) – รักษามาตรฐานความสะอาดและความเป็นระเบียบ
躾 / しつけ Shitsuke (สร้างวินัย) – ปลูกฝังนิสัยให้ทำสิ่งเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง

ทำไมบริษัทญี่ปุ่นถึงใช้ 5S  เพราะการทำงานที่มีระเบียบช่วยลดความผิดพลาด ทำให้การทำงานไหลลื่น เพิ่มประสิทธิภาพและสร้างบรรยากาศที่ดีในที่ทำงาน รวมถึงเป็นการใช้เวลาและทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ไม่เสียเวลาไปกับการหาของหรือแก้ปัญหาที่เกิดจากความไม่เป็นระเบียบ
ตัวอย่างการใช้ในองค์กร เช่น โรงงานโตโยต้าจัดเรียงอุปกรณ์ทุกชิ้นอย่างชัดเจน หรือ ออฟฟิศญี่ปุ่นมักจัดโต๊ะทำงานให้เรียบง่าย ไม่รก เป็นต้น

3.3Mu – การลดสิ่งที่สิ้นเปลือง

3Mu คือ หลักการจัดการที่มุ่งลดสิ่งที่ไม่ก่อให้เกิดคุณค่าในการทำงาน โดยเน้นไปที่ 3 สิ่ง ได้แก่

 • Muda (無駄) – ความสูญเปล่า เช่น การผลิตเกินความจำเป็น การรอคอย หรือการทำงานซ้ำซ้อน
• Muri (無理) – การทำงานเกินกำลังหรือฝืนจนเกินไป เช่น ใช้คนหรือเครื่องจักรเกินขีดความสามารถ
• Mura (斑) – ความไม่สม่ำเสมอ เช่น กระบวนการที่บางครั้งเร็วบางครั้งช้า ทำให้เสียประสิทธิภาพ

บริษัทญี่ปุ่นนำ 3Mu มาใช้เพื่อช่วยลดต้นทุน ลดค่าใช้จ่าย ลดเวลาที่สูญเปล่าทำให้กระบวนการทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น ตัวอย่างการใช้ในองค์กร เช่น สายการผลิตรถยนต์ลดการเก็บสต็อกที่ไม่จำเป็น หรือ ร้านอาหารญี่ปุ่นจัดระบบการเตรียมอาหารให้คงที่ทุกวัน เป็นต้น  นอกจากนี้เรายังนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ เช่น เลิกทำกิจกรรมที่ไม่ก่อประโยชน์ , ไม่หักโหมทำงานจนสุขภาพเสีย , จัดตารางงานหรือกิจวัตรให้สม่ำเสมอ เป็นต้น

 

4.Hansei – การทบทวนตนเอง

Hansei (反省) แปลว่า การสะท้อนและทบทวนตัวเองหลังเสร็จงานหรือเมื่อเกิดข้อผิดพลาด หมายถึง การยอมรับความผิดพลาดและเรียนรู้จากมันเพื่อพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น เป็นวัฒนธรรมการทำงานของญี่ปุ่นที่ให้ความสำคัญกับการทบทวน ไม่ใช่เพื่อโทษแต่เพื่อหาทางแก้ไข คนญี่ปุ่นเชื่อว่าความผิดพลาด คือโอกาสในการเรียนรู้ การยอมรับและทบทวนจะนำไปสู่การพัฒนา ดังนั้น องค์กรญี่ปุ่นจึงไม่มองความผิดพลาดเป็นเรื่องที่เสียหายแต่เป็นบทเรียนที่ทำให้พนักงานเติบโตขึ้น
ตัวอย่างการนำมาใช้ เช่น หลังทำโปรเจกต์เสร็จ ควรถามตัวเองว่า อะไรที่ทำได้ดี และ อะไรที่ควรปรับปรุง  เป็นต้น

สิ่งที่องค์กรจะได้รับ คือ พนักงานกล้าที่จะยอมรับและพัฒนา , องค์กรเรียนรู้จากความผิดพลาดและเป็นการสร้างวัฒนธรรมการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง

5.Hou-Ren-Sou – การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ

Hou-Ren-Sou (報・連・相) คือหลักการสื่อสารภายในองค์กรญี่ปุ่น ประกอบด้วย 3 คำสำคัญได้แก่

• Hou (報告 / Hokoku) : รายงาน
• Ren (連絡 / Renraku) : ติดต่อ/แจ้งข่าวสาร
• Sou (相談 / Soudan) : ปรึกษา  

Hou-Ren-Sou ในองค์กรและบริษัทญี่ปุ่นเพื่อป้องกันความเข้าใจผิด ลดความเสี่ยงในการตัดสินใจผิดพลาด และทำให้การทำงานราบรื่น อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มความไว้วางใจในทีม ลดการทำงานซ้ำซ้อน และผู้บริหารตัดสินใจได้อย่างแม่นยำ
ตัวอย่างการนำ HouRenSou มาใช้ เช่น หากทำงานเป็นทีม ควรรายงานความคืบหน้าเป็นระยะ ติดต่อผู้ที่เกี่ยวกข้องเมื่อมีการเปลี่ยนแปลง และไม่กลัวที่จะขอคำปรึกษาหากมีปัญหาเกิดขึ้น เป็นต้น

6.Kaizen – การพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

Kaizen (改善) คือแนวคิดปรับปรุงให้ดีขึ้นเสมอ ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงเล็กน้อยหรือใหญ่ โดยเชื่อว่าความเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ ที่ต่อเนื่องจะสร้างผลลัพธ์ยิ่งใหญ่  พัฒนาอย่างต่อเนื่องยังเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และสร้างวัฒนธรรมที่ทุกคนมีส่วนร่วมในการพัฒนา ตัวอย่างการนำมาใช้ โดยเริ่มจากตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ เช่น ปรับปรุงตารางงานให้ยืดหยุ่นขึ้น จัดการเวลานอนให้ดีขึ้น หรือลองปรับขั้นตอนทำงานเล็ก ๆ ให้รวดเร็วขึ้น

 

ทำไมบริษัทญี่ปุ่นถึงนำแนวคิดเหล่านี้มาใช้

รากฐานจากวัฒนธรรมญี่ปุ่น – ญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับระเบียบ วินัย และการทำงานเป็นทีม
การแข่งขันสูงในภาคการผลิต – ญี่ปุ่นต้องหาวิธีลดต้นทุนและเพิ่มคุณภาพเพื่อแข่งขันในระดับโลก
การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ทุกคนมีส่วนร่วม – แนวคิดเหล่านี้เปิดโอกาสให้พนักงานทุกระดับมีบทบาทในการพัฒนาองค์กร ไม่ใช่แค่หน้าที่ของผู้บริหาร

ประโยชน์ที่องค์กรและบุคคลจะได้รับ

องค์กร → ลดความผิดพลาด เพิ่มคุณภาพ ลดต้นทุน สร้างทีมที่แข็งแกร่ง
บุคคลทั่วไป → ช่วยจัดการเวลา เพิ่มประสิทธิภาพ สร้างสมดุลชีวิต และเรียนรู้จากความผิดพลาด

การทำงานและการคิดแบบญี่ปุ่นไม่ว่าจะเป็น Momoozuki, 5S, 3Mu, Hansei, Hou-Ren-Sou และ Kaizen ไม่ได้เป็นเพียงเทคนิคการจัดการในองค์กร แต่ยังเป็นแนวคิดในการใช้ชีวิตที่มุ่งเน้นความมีระเบียบ ลดสิ่งที่ไม่จำเป็น เรียนรู้จากความผิดพลาด สื่อสารให้ชัดเจน และพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงเครื่องมือการจัดการในองค์กรเท่านั้น แต่ยังเป็นวิธีคิดที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ ไม่ว่าคุณจะเป็นพนักงานบริษัท เจ้าของธุรกิจ นักเรียน ก็จะช่วยให้การทำงานและการแก้ปัญหามีคุณภาพและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

 

บริษัทจัดหางาน เพอร์ซันแนล คอนซัลแตนท์ฯ เราเป็นบริษัทจัดหางานญี่ปุ่นในกรุงเทพ  ให้บริการจัดหางานและสรรหาบุคลากรที่มีความสามารถทั้งชาวไทยและญี่ปุ่นมาเป็นเวลากว่า 30 ปี ท่านที่สนใจหางาน อยากทำงานบริษัทญี่ปุ่น ไทยและต่างชาติ  ลงทะเบียนสมัครงานกับเพอร์ซันแนลฯ   ฟรี!! ไม่มีค่าใช้จ่าย
ต้องการฝากประวัติ Click
สอบถามโทร 02-2608454 หรือส่งเรซูเม่ (ภาษาอังกฤษ) jobs@personnelconsultant.co.th

Contact & Follow Us